‘હું કાંઈ જ્યોતિષ નથી’ એવું કહ્યા પછી દસ જ દિવસમાં શરદ પવારે આગાહી કરી કે, ‘ખાંડના ભાવ નહીં ઘટે’
‘એવું હોય કે શરદ પવારે જ્યોતિષ વિદ્યાનો દસ દિવસનો શોર્ટ ટર્મ કોર્સ એ દરમિયાન કરી નાંખ્યો હોય’
કેટલીક વસ્તુઓ જાય પણ તેનું નામ રહી જાય છે. તેની યાદ રહી જાય, ત્યારે સાપ ગયા પણ લીસોટા રહ્યા! આજનાં નાનાં છોકરાંઓને પાઘડી જોવી હોય તો કવિ દલપતરામનું ચિત્ર જોવું પડે. જેમ પાઘડી ચિત્રોમાં રહી છે તેમ વરઘોડા કંકોતરીમાં જ રહ્યા છે. પહેલાં લગ્ન વખતે વરઘોડા નીકળતા જેમાં વરરાજા ઘોડા ઉપર (બીતા બીતા) બેસતા. હવે વરરાજા ઘોડાને બદલે મોટરમાં જાય કે ક્યારેક બગીમાં જાય. પણ કંકોતરીમાં વરઘોડાનો સમય એમ જ લખ્યું હોય. વરયાત્રા કે વરપ્રસ્થાનને વરઘોડો નામ જ અપાઈ ગયું છે. આનું નામ તે ઘોડા ગયા પણ વરઘોડા રહી ગયા! વર જેમાં ગધેડો બનવા જઈ રહ્યો છે તે વરયાત્રાને વરઘોડો કહેવાય છે તેમ છગન કહે છે.
જ્યારે ઓટોરિક્ષાઓ ખાસ દોડતી ન હતી ત્યારે ઘોડાગાડીઓનું ચલણ હતું. સૌરાષ્ટ્રનાં શહેરોમાં તો ઘોડાગાડીઓ ઘણી દોડતી. પણ હવે યાંત્રિક વાહનોનો યુગ શરૃ થયો અને ઘોડા લાપતા થઈ ગયા છે. હવે શહેરોમાં કે નગરોમાં પણ ઘોડા ખાસ જોવા નથી મળતા. હવે ઘોડાઓ શહેરમાંથી સરકસમાં જતા રહ્યા છે. વાઘ બચાવોની ઝૂંબેશ ચાલે છે. જેમાં મહેન્દ્રસિંહ ધોની ‘વાઘ બચાવો’ના સૂત્ર વાળું ‘ટી-શર્ટ’ પહેરીને આવે છે. એમ કહી શકાય કે સિંહ, વાઘ બચાવોની ઝુંબેશમાં જોડાયો છે. ભાઈ ઘોડા બચાવોની ઝુંબેશ થઈ નથી, પણ નાગર જ્ઞાતિએ ઘોડા સંવર્ધનમાં ફાળો આપ્યો છે તેમ કહી શકાય નાગરોમાં ઘોડા નામની અટક હોય છે. હમણાં પરિમલ બેન્કર્સ ક્લબમાં વક્તાનું સન્માન એક ઘોડાએ કર્યું હતું. મને એમ કે હમણાં વક્તાને લાત પડશે. નાગરોમાં ઘોડા-હાથી, મચ્છર માંકડ જેવી અટકો પણ હોય છે. એક ડોક્ટર મચ્છર હતા. અને તે મેલેરિયાની પણ દવા કરતા હતા. ડો. મચ્છર છે જે મેલેરિયા મટાડે છે એવું આ ડો. મચ્છર માટે કહી શકાય.
ઘોડા અટકધારીનાં પણ લગ્ન તો થાય જ ને. કાઠિયાવાડમાં એક લોકગીત પ્રચલિત હતું ‘હાલો કીડીબાઈની જાનમાં’ (રતિકુમાર વ્યાસે ગાયું હતું) ઘોડાનાં લગ્ન માટે કહી શકાય. ‘હાલો ઘોડાની જાનમાં’ કંકોતરીમાં પણ લખ્યું હોય અમુકતમુક સમયે ઘોડાનો વરઘોડો નીકળશે.
અમુક જ્ઞાતિઓમાં વરવિક્રય થતા હોય છે. વરના પિતા મોટી રકમ પડાવતા હોય છે. બાજખેડાવાળના મુખપત્રમાં આવા કિસ્સા માટે લખતા કે અમુક ભાઈએ તેમના છોકરાનું પચ્ચીસ હજારમાં વેચાણ કર્યું (એટલે કે પૈઠણ લીધું) શ્રીયુત ઘોડાનું આ રીતે પૈઠણ લેવામાં આવ્યું હોય તો એના કુટુંબીજનો કહી શકે ‘ઘોડા બેચ કે સો જાઓ’
શ્રીઘોડાનાં લગ્ન વખતે તેની ઓફિસમાં કંઈક આવા પ્રકારની વાતો થાય. ‘અરે, ચોક્કસ ઘોડાનાં લગ્નમાં જવાનું છે ને?’ એટલે ચોક્કસ જવાબ આપે ‘બોસ મારે તો ઘોડાની જાનમાં જવાનું હતું, પણ સમય નથી એટલે ઘોડાના રિસેપ્શનમાં જઈ આવીશ.’
બીજો કહે ‘એમ ઘોડાનાં લગ્ન છે?’ સાંભળીને કોઈક કહે ‘ઘોડો કે’દાડાનું પૈણું પૈણું કરતો તો’ કોઈક મિત્ર કોમેન્ટ કરે ‘ઘોડો ઘોડે ચડે છે’ ભલેને કારમાં જવાનો હોય પણ પરણવા જતા માણસ માટે ઘોડે ચડે છે એમ જ કહેવાય છે.
સારી તબિયત છે એ માટે ઘોડા જેવી તબિયત કહેવાય છે. આપણે ભટ્ટને પૂછીએ ‘તબિયત કેમ છે?’ તો તે કહે ‘ઘોડા જેવી’ કોઈ જાણકાર ત્યાં હાજર હોય તો કહે ‘યાર, ઘોડાને તો કાલે જ હોસ્પિટલમાં દાખલ કર્યો છે’ ત્યારે ભટ્ટ ચોખવટ કરે ‘એ હોસ્પિટલનશીન ઘોડા જેવી નહીં પણ રેસના ઘોડા જેવી તબિયત છે’ સમાચાર શું છે? તે પૃચ્છાનો જવાબ આપતાં સિંદબાદ કહે છે. ‘સમાચાર એ છે કે આજ સાંજે ઘોડાનો વરઘોડો છે’
No comments:
Post a Comment