પત્નીને મારી શકાય

Oct 30,2010

પત્નીને મારી શકાય. બાકાયદા મારી શકાય. સુપ્રીમ કોર્ટનો ચુકાદો છે. હરખાશો નહીં ભાઈઓ એ સુપ્રીમ કોર્ટ આપણી નહીં, પણ સંયુક્ત આરબ અમીરાતનો એ ચુકાદો છે! આપણે ત્યાં પત્નીને ફટકારનારને કોર્ટ સજા ફટકારી શકે, એક કિસ્સામાં પત્નીને લાફો મારનારને કોર્ટે પચાસ રૂપિયા દંડ કર્યો હતો. પેલા પતિદેવે સોની નોટ ધરી. ક્લાર્કે કહ્યું, ‘છુટ્ટા નથી. પચાસ છુટ્ટા આપો’ પતિદેવે ઉત્સાહથી કહ્યું, ‘કોઈ વાંધો નહીં. હું બીજો એક લાફો મારી દઉં છું.’ કદાચ આ રમૂજ ગાંધીજી જાણતા હશે એટલે એમણે કહ્યું હતું, “કોઈ તારા એક ગાલે તમાચો મારે તો બીજો ગાલ ધરજે” (કમાણી બમણી થશે!)

યુનાઈટેડ આરબ અમીરાતની સુપ્રીમ કોર્ટનો ચુકાદો આપણને બંધનકર્તા નથી પણ તેમણે ચુકાદામાં સ્પષ્ટતા કરી છે કે પત્નીને મારી શકાય, પણ તે હળવી ઝાપટઝૂપટ જ હોવી જોઈએ. મારઝૂડ નહીં. એ કોર્ટે તો પત્નીને અંકુશમાં રાખવા આ પ્રથા જરૂરી છે તેમ પણ કહ્યું. મિત્રો, એ આરબ મુલ્ક છે. આરબ મુલ્કમાં સ્ત્રીઓનું કે પત્નીનું સ્થાન નીચલા દરજ્જાનં ગણાય છે. કેટલાંક વર્ષો પહેલાં અમેરિકન પ્રમુખ જીમી કાર્ટર સાઉદી અરેબિયા ગયા હતા. અમેરિકામાં તો પતિ-પત્ની સાથોસાથ ચાલે હાથમાં હાથ નાખી ચાલે, પણ આરબ દેશમાં પત્ની પાછળ પાછળ ચાલે.

અમેરિકન પ્રમુખ આરબ સંસ્કૃતિને ખ્યાલમાં રાખી પત્નીને પાછળ રાખી પોતે આગળ આગળ ચાલ્યા. અમેરિકાનાં ‘ફર્સ્ટ લેડી’ ‘રનર અપ’ની જેમ પાછળ પાછળ ચાલતાં હતાં. એ ફોટોગ્રાફ્સ અમેરિકામાં છપાયા ને હોબાળો મચ્યો. ‘હાઉ કેન યુ ઈગ્નોર યોર વાઈફ?

પણ આરબ દેશોમાં પત્ની પાછળ ઢસડાઈને ચાલતી હોય તે સામાન્ય છે. આ અંગેની એક રમૂજ છે. અફઘાનિસ્તાનમાં એક પઠાણ પાછળ પાછળ ચાલતો હતો, તેની બીબી આગળ જઈ રહી હતી. કોઈકે કહ્યું, ‘તમે ઉદારમતવાદી છો, પત્ની તમારાથી આગળ ચાલે છે!’

‘ના-ના એવું નથી.’ પઠાણ ભાયડાએ કહ્યું ‘આ રસ્તા ઉપર સુરંગો પાથરેલી છે એટલે હું બીબીને આગળ મોકલી રહ્યો છું!’ આપણે ત્યાં આરબ દેશો જેવી સ્થિતિ નથી. ક્યાંક ક્યાંક તો ‘અવળી ગંગા’ જોવા મળે છે. પત્ની પતિને મારતી હોય એવા કિસ્સા છે. (ભૂલ ન કરતા, મારી આત્મકથાનો ભાગ નથી પણ એક ચરિત્રકથા છે.) સેટેલાઇટ વિસ્તારનો એક કિસ્સો લાઇટમાં આવ્યો હતો. એક મહિલા તેના પતિને મારતી હતી આખરે આ પ્રદેશ અમદાવાદના મૂળમાં સસલું કૂતરાની સામે થઈ ગયું હતું તે બતાવે છે. ત્યાં સસલી જેવી પત્ની કૂતરા જેવા પતિ સામે થઈ જાય એ નવાઈ ન કહેવાય!

આરબ કોર્ટનો ચુકાદો યાદ રાખવા જેવો છે. પત્નીને મારો પણ હળવેથી. મારા હિન્દીભાષી મિત્ર કહેતા હતા. ‘મખમલ મેં લપેટ કે જૂતા મારો’ આરબ કોર્ટ એ જ કહે છે કે જૂતા મારો પણ મખમલ મેં લપેટ કે. આપણા લોકગીતમાં પણ આવે છે. ‘લવિંગ કેરી લાકડીયે રામે સીતાને માર્યાં જો...’ એટલે કે પત્નીને મારો પણ ‘લવિંગલી’.

આરબ અમીરાતથી કોર્ટ પણ એ જ કહે છે મારો પણ લવિંગલી! આપણે ત્યાં તો શાબ્દિક પ્રહાર પણ માન્ય નથી. એક પતિ એની પત્નીને કાળી કાળી કહેતો હતો. પેલીને ગમતું ન હતું. છતાં કાળી કહેવાનું ચાલુ જ રાખ્યું એટલે એ કાળી લાલ થઈ ગઈ, સુપ્રીમ સુધી મામલો ગયો. સુપ્રીમે પત્નીને કાળી કહેતા પતિને કાળી કોટડીમાં પૂરી દેવાની સજા કરેલી. ટૂંકમાં આરબ કોર્ટના ચુકાદાથી કોઈએ ખુશ થવાની જરૂર નથી. પ્રેરણા લેવાની પણ જરૂર નથી.

વાઈડ બોલ

યહાં કિસી કો મુક્કમલ જહાં નહીં મીલતા. કિસી કો આસમાં નહીં મિલતા, કિસી કો જમી નહીં મીલતી. અને કેટલાંક ત્રિશંકુઓને જમીં પણ નથી મળતી અને આસમાં પણ નથી મળતું.